Η βιταμίνη Κ είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη, σημαντική για το ρόλο που διαδραματίζει στην πήξη του αίματος. Η ανακάλυψή της τη δεκαετία του 1930 ώθησε τους ερευνητές σε ένα πλήθος μελετών, που με τα χρόνια οδήγησαν και σε άλλες πολύ σημαντικές δράσεις της.
Η βιταμίνη Κ βρίσκεται σε τρεις μορφές:
- Η βιταμίνη Κ1 ή φυλλοκινόνη, βρίσκεται κυρίως στα πράσινα λαχανικά και η έλλειψή της είναι σπάνια. Μεταβολίζεται στο ήπαρ και ρυθμίζει τους παράγοντες πήξης του αίματος. Ασθενείς υπό αντιπηκτική θεραπεία πρέπει να ρυθμίζουν τη δοσολογία της Κ1, λόγω της ανταγωνιστικής δράσης της στα φάρμακα αυτά. Απορροφάται στο λεπτό έντερο και μεταφέρεται στο ήπαρ.
- Η βιταμίνη Κ2 ή μενακινόνη, βρίσκεται στο λίπος ζωικών τροφών, αλλά παράγεται και από τα βακτήρια που ρυθμίζουν το γαστρεντερικό σωλήνα. Η έλλειψή της είναι συχνότερη. Οδηγείται κατευθείαν στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, στα οστά και τους ιστούς, εκτός του ήπατος.
Η Κ2 είναι εξαιρετικά σημαντική για την ενίσχυση των οστών και τη διατήρηση καθαρών περιοχών, όπως οι αρτηρίες και οι μαλακοί ιστοί από την παραμονή υπερβολικού ασβεστίου. Είναι πολύ διαφορετική από την Κ1 και στη βιοχημεία της εμπλέκονται δύο ένζυμα (Matrix-Gla πρωτεΐνη και η οστεοκαλσίνη). Το Gla είναι συντόμευση του γλουταμινικού οξέος, το οποίο εισέρχεται εντός των κυττάρων στα τοιχώματα των αρτηριών, συνδέεται με το ασβέστιο και το απομακρύνει από την επένδυση των αιμοφόρων αγγείων. Στη συνέχεια, διευκολύνει την ενσωμάτωση του ασβεστίου στα οστά (και τα δόντια) με τη βοήθεια της οστεοκαλσίνης. Η οστεοκαλσίνη αποτελεί τη δεύτερη σε ποσότητα πρωτεΐνη του σώματός μας μετά το κολλαγόνο.
- Η βιταμίνη Κ3 ή μεναδιόνη, η οποία αποτελεί συνθετική μορφή.
Η βιταμίνη Κ2 μπορεί να χωριστεί με τη σειρά της σε δυο επιπλέον κατηγορίες:
- ΜΚ-4 (μενακινόνη-4), βραχείας αλυσίδας μορφή της βιταμίνης Κ2, που μπορεί να βρεθεί στο βούτυρο, στον κρόκο αυγού και γενικά στα ζωικά προϊόντα. Η ΜΚ-4 είναι συνθετική, με πολύ μικρό χρόνο ημι-ζωής, γεγονός που την καθιστά απαγορευτική μορφή σε διατροφικό συμπλήρωμα
- ΜΚ-7 (μενακινόνη-7), μακράς αλυσίδας μορφή της βιταμίνης Κ2, που βρίσκεται σε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση (πχ. ιαπωνικό natto). Έχει περισσότερες εφαρμογές, λόγω μεγαλύτερου χρόνου ημι-ζωής, άρα αναπτύσσει καλύτερα επίπεδα στο αίμα, σε σχέση με την ΜΚ-4.
Πόση βιταμίνη Κ2 χρειαζόμαστε;
Οι βέλτιστες ποσότητες βιταμίνης Κ2 δεν είναι ακόμη ξεκάθαρες, αλλά φαίνεται ότι 150-200 μικρογραμμάρια βιταμίνης Κ2 είναι αρκετά, ώστε να ενεργοποιήσουν τις πρωτεΐνες που εξαρτώνται από τη Κ2 στο σώμα μας, να οδηγήσουν το ασβέστιο, όπου πρέπει (οστά) και να το απομακρύνουν από μέρη που συσσωρεύεται (αρτηρίες).
Σχεδόν το 80% των Αμερικανών δεν προσλαμβάνουν αρκετή βιταμίνη Κ2 από τη διατροφή τους, παρόμοιο ποσοστό δηλαδή της ανεπάρκειας σε βιταμίνη D. Έτσι ο οργανισμός είναι ευάλωτος σε μια σειρά από χρόνιες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων:
- Οστεοπόρωση
- Καρδιαγγειακή νόσος
- Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου / ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο
- Αποτιτανώσεις
- Παθήσεις εγκεφάλου
- Καρκίνος
Οι ερευνητές εξετάζουν επίσης και άλλα οφέλη της Κ2 στην υγεία μας. Για παράδειγμα, μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Modern Rheumatology έδειξε ότι η βιταμίνη Κ2 έχει την τάση να μειώνει την ενεργότητα της νόσου σε άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα (RA).
Μια άλλη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science, έδειξε ότι η βιταμίνη Κ2 χρησιμεύει ως μιτοχονδριακός φορέας ηλεκτρονίων, βοηθώντας έτσι τη διατήρηση κανονικής παραγωγής ΑΤΡ σε περίπτωση μιτοχονδριακής δυσλειτουργίας, όπως πχ. στη νόσο Parkinson. Σημαντικές μελέτες συσχετίζουν τη βιταμίνη Κ2 με τη μείωση της επίπτωσης καρκίνου του προστάτη, αλλά και των μη-Hodgkin λεμφωμάτων.
Ποιά η αλληλεπίδραση της βιταμίνης Κ2 με τη D και το ασβέστιο
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2014 στο British Medical Journal και παρακολούθησε περίπου 60.000 γυναίκες ηλικιών 39 έως 74 για μια χρονική περίοδο 20 ετών, έδειξε πως το ασβέστιο που έλαβαν οι εν λόγω γυναίκες από γαλακτοκομικά προϊόντα, όχι μόνο δεν τις προστάτευσε από οστεοπενία και οστεοπόρωση, αλλά αύξησε και το κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο.
Άλλες μελέτες συσχετίζουν την οστεοπόρωση με τις καρδιαγγειακές νόσους και αυτό το γεγονός δεν είναι τυχαίο. Η έλλειψη ασβεστίου είναι η μια από τις κύριες αιτίες οστεοπόρωσης. Όμως η γενική προτροπή για κατανάλωση γαλακτοκομικών ή/και συμπληρωμάτων που περιέχουν και ασβέστιο δε βελτιώνει την πορεία της νόσου κι αυτό γιατί ανεξάρτητα τη λήψη, εξαιρετική σημασία παίζει και η πορεία του ασβεστίου μέσα στο αίμα.
Είναι γνωστή επίσης, η συμβολή της βιταμίνης D για την υγεία, που κυρίως απορροφούμε με την έκθεσή μας στην ηλιακή ακτινοβολία. Συνήθως όταν έχουμε έλλειψή της, παίρνουμε συμπλήρωμα. Όμως δεν αρκεί η μεμονωμένη λήψη βιταμίνης D, αν δε συνδυάζεται με ταυτόχρονη των συν-παραγόντων της βιταμίνης D (ένας εκ των οποίων είναι η Κ2).
Η λήψη βιταμίνης D στο σώμα μας οδηγεί στη δημιουργία πρωτεϊνών, που εξαρτούν τη δράση τους από τη βιταμίνη Κ2 και βοηθούν στη καλύτερη κυκλοφορία του ασβεστίου προς τα οστά. Αν δεν υπάρχει Κ2 στον οργανισμό μας, η οστεοκαλσίνη καθίσταται αδρανής και το ασβέστιο κυκλοφορεί ελεύθερα στο αίμα μας.
Γι’ αυτό και είναι σημαντική η συν-χορήγηση βιταμινών D και Κ2. Επίσης, το μαγνήσιο αποτελεί ένα σημαντικό συμπαίκτη για την ορθή λειτουργία του ασβεστίου στον οργανισμό μας. Αν υπάρχει έλλειψη μαγνησίου, η λήψη ασβεστίου μέσω συμπληρώματος επιδεινώνει την κατάσταση. Η Κ2 και το μαγνήσιο αλληλοσυμπληρώνονται.
Πως ξέρουμε αν μας λείπει η Κ2;
Δεν υπάρχει τρόπος μέτρησης της βιταμίνης Β2. Όμως, η διατροφή και ο τρόπος ζωής μας δίνουν πληροφορίες αν έχουμε ή όχι έλλειψη αυτού του σημαντικού θρεπτικού συστατικού. Αν πάσχει κανείς από οστεοπόρωση, καρδιαγγειακή νόσο ή σακχαρώδη διαβήτη ή ακόμη κι αν είναι υγιής, αλλά δεν καταναλώνει αρκετά ζωικά προϊόντα ελευθέρας βοσκής (αυγά, βούτυρο, γιαούρτι), natto, λαχανικά, συκώτι, ορισμένα τυριά κ.α.
Επιπλέον, κάποια φάρμακα (στατίνες) μπορούν να μειώσουν τη Κ2, σύμφωνα με μελετητές (Expert Review of Clinical Pharmacology) και να αυξήσουν τον κίνδυνο αποτιτανώσεων στις αρτηρίες (American College of Cardiology).Έτσι, εκτός από το συνένζυμο Q10, που πρέπει να παίρνει κανείς μαζί με τη στατίνη, χρειάζεται και η λήψη συμπληρώματος Κ2.
Χρειάζεται η Κ2 κατά την εγκυμοσύνη;
Ενώ λοιπόν η Κ2 είναι πολύ σημαντική για την πρόληψη πολλών χρόνιων νοσημάτων, είναι εξαιρετικά χρήσιμη και για τις γυναίκες που προσπαθούν να συλλάβουν, τις έγκυες και την υγιή ανάπτυξη των εμβρύων (ανάπτυξη δοντιών, σωστής διαμόρφωσης του προσώπου, ισχυρά οστά). Επίσης καθόλη τη διάρκεια της παιδικής και εφηβικής ηλικίας (κύρια δόντια, πρόληψη τερηδόνας και σωστής μορφοποίησης σκελετού).
Τι μας περιμένει στο μέλλον;
Έχει βρεθεί ήδη πως αυξημένα επίπεδα της βιταμίνης Κ2 στο αίμα σχετίζονται με αυξημένα επίπεδα οστεοκαλσίνης. Έρευνες σε πειραματόζωα δείχνουν ότι η οστεοκαλσίνη παίζει ρόλο στη ρύθμιση της δραστηριότητας της ινσουλίνης. Μέσω της απελευθέρωσης ορμόνης από το λιπώδη ιστό, αυξάνει την ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη. Έτσι, η βιταμίνη Κ2 μπορεί να μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη και να βελτιώνει το μεταβολικό σύνδρομο.
Μελέτες ενισχύουν το ρόλο της βιταμίνης Κ2 στους χόνδρους των αρθρώσεων και της φλεγμονής, που παρατηρείται στις αρθρίτιδες. Τελευταία επιστημονικά δεδομένα την συνδυάζουν με τη βελτίωση της ελαστικότητας του δέρματος και την αντιγήρανση γενικότερα.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου