Ιστορική αναδρομή
Στους αρχαίους πολιτισμούς οι οποίοι έζησαν και υπήρξαν πριν το 3000 π.Χ. είχε αρχίσει να χρησιμοποιείται πάνω στον άνθρωπο η θεραπευτική ιδιότητα των βοτάνων. Αυτό συνέβη στην αρχαία Αίγυπτο, την Κίνα, την Ινδία, τη Μέση Ανατολή και την αρχαία Ελλάδα. Ακολούθως και από το 1500 π.Χ, γίνεται στην Αρχαία Αίγυπτο πλήρης καταγραφή βοτάνων αλλά και των θεραπευτικών ιδιοτήτων τους, όπως είναι το σκόρδο, το ρετσινόλαδο κ.ά. Στην Ανατολή και συγκεκριμένα στην Ινδία, από το 1500 π.Χ., έχουμε καταγραφές 350 περίπου βοτάνων και των ιδιοτήτων τους, όπως το «Gotu Kola», το οποίο συχνά για αντιμετώπιση της λέπρας.
Τα πράγματα άλλαξαν απότομα γύρω στο 500 π.Χ., όπου ο πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης κάνει την ιατρική μια νέα Επιστήμη, όπου και η θεραπεία γίνεται με βότανα, θεραπευτικά λουτρά, θέατρο, περπατήματα στη φύση, απομόνωση στους ναούς κ.ά. Μια καθαρά ολιστική θεραπεία δηλαδή.
Κατά τον 1ο αιώνα π.Χ. στην κινεζική Ιατρική γράφεται και επίσημα το κλασικό βιβλίο του Κίτρινου Αυτοκράτορα. Έτσι σταματά η μέχρι τότε συνήθεια των ανθρώπων να καταφεύγουν στη μαγεία, τα πνεύματα κ.λ.π., για να θεραπευτούν. Διαδίδεται πλέον και ανοίγει η πόρτα για τις θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων και άλλων θεραπειών, και στην Κίνα, όπως είναι ο βελονισμός. Μέχρι σήμερα η TCM, (Traditional Chinese Medicine – Παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική) χρησιμοποιεί το βιβλίο του Κίτρινου Αυτοκράτορα ως βάση για θεραπείες.
Τον 1ο αιώνα π.Χ. Ελληνας Γιατρός Διοσκουρίδης γράφει το πιο εμπεριστατωμένο βιβλίο για τα βότανα όπου ουσιαστικά καταγράφονται πέραν των 600 βοτάνων με σκίτσα/εικόνες της εποχής. Το βιβλίο ονομαζόταν “Περί Ύλης (Materia Medica) και είχε μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες εκείνη την εποχή.
Επίσης ο Διοσκουρίδης κατέγραψε περισσότερες από 10 φαρμακευτικές ουσίες, η πλειοψηφία των οποίων βασικά, προερχόταν από φυτά. Προχωρημένος για την εποχή του περιέγραψε επίσης ουσίες που σήμερα είναι γνωστές ως αντισηπτικά, αντιφλεγμονώδη ή αντισυλληπτικά. Αντίγραφα του πολύτομου έργου του Περί Ύλης Ιατρικής, βρίσκονταν σε διαρκή κυκλοφορία και χρησιμοποιούνταν στην πράξη από την περίοδο της ακμής της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η πρώτη λατινική έκδοσή του, χρονολογείται περίπου κατά το 1478, λίγες δεκαετίες μετά την ανακάλυψη της τυπογραφίας.
Η επίδραση του έργου του, εκτείνεται χρονικά τουλάχιστον μέχρι και λίγο μετά την περίοδο της Αναγέννησης και εν γένει εκτιμάται πως οι μέθοδοι παρατήρησης του Διοσκουρίδη προσέφεραν ισχυρές βάσεις για την εξέλιξη της φαρμακολογικής επιστήμης όπως την γνωρίζουμε σήμερα. Πέρα από την αξία του ως ιατρικό εγχειρίδιο, μεγάλης αξίας θεωρείται και ο πλούτος των πληροφοριών που δίνει για τα φυτά και τα βότανα της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Αν
Ο Κλαύδιος Γαληνός (Πέργαμος, 129 μ.Χ.-Ρώμη 199 μ.Χ.) ήταν ο δεύτερος σπουδαιότερος Έλληνας ιατρός της αρχαιότητας μετά τον Ιπποκράτη και ο τελευταίος χρονικά από όλους τους σημαντικούς ιατρούς του ελληνορωμαϊκού κόσμου. Δεν μαρτυρείται το ρωμαϊκό του όνομα, αλλά τα δύο αρχικά του -Cl- που παραδίδονται, πιθανότατα προέρχονται από το λατινικό Clarissimus (=ενδοξότατος) και όχι από το Claudius. Σχεδόν όλοι οι Ιατρικοί Κλάδοι δέχθηκαν επιρροές από τον Γάλλο αφού ασχολήθηκε με τους περισσότερους κλάδους Ιατρικής. Οι εμπεριστατωμένες μελέτες του οι οποίες έγιναν ο πυρήνας της ιατρικής, αναφέρονται στην Ανατομική, τη Φυσιολογία, τη Χειρουργική, την Οφθαλμολογία, τη Μαιευτική, την Παθολογία, τη Θεραπευτική, την Υγιεινή και τη Φαρμακολογία. Τα πολυσύνθετα φαρμακευτικά σκευάσματα, που ο ίδιος παρασκεύαζε, είναι γνωστά στη βιβλιογραφία ως «γαληνικά» και η αντίστοιχη φαρμακοτεχνία ονομάζεται «γαληνική φαρμακευτική».
Μέχρι σήμερα ανα φέρεται ότι σώζονται περί τις εκατό μελέτες του, που προώθησαν σημαντικά την ιατρική επιστήμη. Το βιολογικό του δόγμα, ο γαληνισμός, επικράτησε στην ευρωπαϊκή ιατρική για δεκατέσσερις αιώνες κατά τον Μεσαίωνα και στον αραβικό κόσμο. Οποιαδήποτε παρατήρηση ερχόταν σε αντίθεση με τη διδασκαλία του Γαληνού απορριπτόταν. Μόνο μετά το 1540 μ.Χ, ιδίως με τις ανατομικές έρευνες του Βεσάλιου, άρχισε να αντικαθίσταται ο «γαληνισμός».
Από το 300 έως το 1500 μ.Χ. οι Άραβες -με το εμπόριο που είχαν με την Κίνα και την Ινδία ήταν ίσως οι πρώτοι που έκαναν αναμείξεις βοτάνων, με σκοπό να αυξήσουν τις θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων και να καλυτερεύσουν τη γεύση. Για την Ινδία συγκεκριμένα ο 7ος αιώνας, θεωρεί ται Χρυσός, γιατί πραγματικά βρίσκεται στο απόγειο του το θεραπευτικό σύστημα της Αγιουρβέδας. Έτσι δημιουργούνται πάρα πολλά νοσοκομεία και σχολές και αρχίζει και η καλλιέργεια των θεραπευτικών βοτάνων.
Στην Κεντρική Αμερική και στον πολιτισμό της δύσης επίσης, διάφοροι πολιτισμοί της εποχής, όπως οι Μάγια, οι Αζτέκοι και οι Ίνκας χρησιμοποιούσαν τα βότανα για θεραπείες και ειδικά το sarsaparilla (Smilax ornata) ιδιαίτερα για δερματικά προβλήματα, όπως για το έκζεμα και την ψωρίαση. Αυτά σωζονται και χρησιμοποιούνται ως σήμερα.
5 Τρόποι Παρασκευής των Βοτάνων
ΕΓΧΥΜΑ
Τοποθετούμε βότανα σε ένα δοχείο με σκέπασμα που κλείνει καλά – για να αποφύγουμε κάθε απώλεια πτητικού αιθέριου ελαίου-, βράζουμε νερό και το ρίχνουμε πάνω στα βότανα. Κλείνουμε με το καπάκι και τα αφήνουμε για 15 λεπτά, ώστε να βγάλουν τις δραστικές τους ουσίες. Στη συνέχεια φιλτράρουμε. Η κανονική δόση των ξηρών βοτάνων είναι 1-2 κουταλάκια του γλυκού για κάθε φλιτζάνι νερό. Το ζεστό έγχυμα πρέπει να πίνεται αμέσως. Το έγχυμα είναι κατάλληλο με άνθη φυτών και μαλακά φύλλα.
ΑΦΕΨΗΜΑ
Το αφέψημα γίνεται με το βράσιμο των φυτών μέσα στο νερό για 5-20 λεπτά. Αν τα φαρμακευτικά φυτά είναι ψιλοκομμένα, είναι αρκετό το βράσιμο για 5 λεπτά. Αν είναι ρίζες ή ξυλώδη, χρειάζονται 20 λεπτά για να γίνει καλή εξαγωγή του συστατικού τους, η οποία επιτυγχάνεται ακόμη καλύτερα, αν τα φυτά έχουν προηγουμένως μουλιάσει μέσα σε κρύο νερό και κατόπιν τα βράσουμε σε χαμηλή φωτιά. Για να φτιάξουμε ένα καλό φλιτζάνι αφεψήματος βράζουμε τρεις κουταλιές της σούπας φυτού μέσα σε δύο φλιτζάνια νερό. Τα αφεψήματα δεν πρέπει να τα κρατάμε πάνω από 24 ώρες. Το αφέψημα το χρησιμοποιούμε για ρίζες δέντρων, κορμούς, σκληρά ακάνθινα και σκληρά φύλλα.
ΕΚΧΥΛΙΣΜΑ
Μουλιάζουμε τα φαρμακευτικά φυτά μέσα σε νερό ή οινόπνευμα και μετά γίνεται συμπύκνωση με εξάτμιση. Με αυτό τον τρόπο φτιάχνουμε τελικά, ρευστά, πυκνόρρευστα ή στε με εκχυλίσματα. Τα υγρά εκχυλίσματα που υπάρχουν στο εμπόριο είναι συμπυκνωμένα. Αυτά που πωλούνται σε σκόνη έχουν υποστεί προηγουμένως εξάτμιση. Για τις μορφές αυτές υπολογίζουμε ένα κουταλάκι του τσαγιού εκχύλισμα για ένα φλιτζάνι βραστό νερό.
BAMMA
Το βάμμα φτιάχνεται όταν βυθίσουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα ένα φρέσκο ή ξερό φυτό σε πυκνό διάλυμα οινοπνεύματος ή φυτικής γλυκερίνης. Οι αναλογίες, γενικά, είναι ένα μέρος φυτών -αλεσμένων ή σε σκόνη- προς πέντε μέρη οινοπνεύματος. Τα αφήνουμε να μουλιάσουν σε καλά κλεισμένο βάζο για 8-10 ημέρες, ανάλογα με την περίπτωση, και στη συνέχεια πιέζουμε και φιλτράρουμε το υγρό.
ΚΑΤΑΠΛΑΣΜΑ
Χρησιμοποιείται για εξωτερική χρήση μόνο. Λιώνουμε τα βότανα, τα αναμειγνύουμε με χλιαρό νερό, μέχρις ότου πάρουμε έναν παχύρρευστο χυλό, τα απλώνουμε σε καθαρό ρούχο και τα τοποθετούμε τοπικά και απευθείας στο δέρμα, τα δένουμε με επίδεσμο -κρύα ή ζεστά- και τα αφήνουμε να δράσουν.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου